Ostry ból kręgosłupa w większości przypadków jest związany ze stanem zapalnym w obrębie struktur samego kręgosłupa tj. dyski lub stawy międzykręgowe. W momencie, gdy reakcja zapalna jest duża, ból potrafi być tak silny, że uniemożliwia wykonywania podstawowych czynności tj. np. wstawanie z łóżka. Istnieją jednak pewne objawy, czy dolegliwości, które mogą pojawiać się równocześnie z bólem zlokalizowanym w okolicach kręgosłupa lub promieniującym do kończyny, które powinny szczególnie zwrócić naszą uwagę. W ortopedii i fizjoterapii nazywamy je „czerwonymi flagami”, czyli inaczej sygnałami alarmowymi. Jeśli zauważyliście u siebie tego typu objawy, powinniście niezwłocznie zgłosić się do lekarza, choćby internisty. Dlaczego? Po pierwsze, ich pojawienie się może zwiastować dość niebezpieczne schorzenia kręgosłupa wymagające leczenia farmakologicznego lub zabiegu operacyjnego. Mówimy tu o infekcjach, złamaniach, chorobach reumatoidalnych, czy nawet nowotworach. Po drugie, objawy te mogą być wynikiem choroby, która pomimo że objawia się bólem kręgosłupa, pochodzi z innych narządów naszego ciała np. z obszaru miednicy, płuc, nerek czy pęcherza. Dla przykładu ból promieniujący do barku, podobny jak w przypadku dyskopatii szyjnej, może być także objawem choroby niedokrwiennej lub zawału serca.
Kiedy powinniśmy niezwłocznie zgłosić się do lekarza- „czerwone flagi”?
- W przypadku dzieci i osób starszych. Ból kręgosłupa u dziecka zawsze wymaga diagnostyki, szczególnie w przypadku dzieci do 7 roku życia. Niektórzy przeciągają tę granicę nawet do wieku 18-20 lat. Z pewnością u młodego człowieka ból pleców nie powinien występować i zawsze warto go skonsultować, szczególnie jeśli pojawia się nagle i jest silny. To samo dotyczy osób po 65 roku życia, gdzie wzrasta liczba nowotworów, a także złamań związanych z osteoporozą. W takich przypadkach nawet z pozoru niegroźny upadek może spowodować złamanie.
- Choroba nowotworowa w przeszłości. W takim przypadku każdy ból pleców powinien być sygnałem alarmowym, skłaniającym do przeprowadzenia badań obrazowych. Jak najszybciej należy zwrócić się do lekarza, jeśli dodatkowo pojawia się nagła utrata wagi, krew w czasie oddawania moczu lub stolca, powiększeniu węzłów chłonnych, ból brzucha, przewlekły kaszel, ból gardła, który nie reaguje na leczenie i inne objawy związane z ogólnym zdrowiem.
- Objawy ogona końskiego, czyli symptomy, które mogą świadczyć o uszkodzeniu nici końcowej i dolnych korzeni nerwów rdzeniowych. Należą do nich: niedowład kończyn dolnych, ból promieniujący wzdłuż kończyny dolnej, zaburzenie czucia w obrębie pośladków krocza, tylnej części uda, podudzia i stopy (obustronnie lub jednostronnie), zaburzenie czynności zwieraczy (cewki moczowej, rzadziej zwieracza odpowiadającego za kontrolę stolca), zaburzenia funkcji seksualnych.
- Ból nocny, a także dolegliwości, które są stałe przez 24h na dobę i nie zmieniają się pomimo zmiany pozycji kręgosłupa.
- Stan po urazie kręgosłupa
- Dolegliwości bólowe, które nie ustępują pomimo terapii. Taki objaw nazywamy tzw. żółtą flagą, niemniej jednak w takim przypadku warto poszerzyć diagnostykę.
- Gorączka, która może świadczyć o infekcji lub stanie zapalnym poza kręgosłupem.
- Pocenie, dreszcze, duże zmęczenie
- Nagłe zniekształcenie kręgosłupa. Pacjenci doświadczający nagłego stanu zapalnego w wyniku dyskopatii bardzo często ustawiają się w tzw. shifcie, czyli pewnym przesunięciu bocznym tułowia względem miednicy. Jest to pewna reakcja odruchowa, która pozwala odbarczać uciskane przez stan zapalny struktury nerwowe. Jeśli jednak pojawia się nagłe zniekształcenie przypominające skoliozę, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
- Objawy neurologiczne, które zawsze badamy w trakcie wizyty pacjenta. Podrażnienie i ucisk struktur nerwowych może powodować ból promieniujący do kończyny górnej w przypadku kręgosłupa szyjnego, żeber w przypadku odcinka piersiowego i kończyny dolnej w odcinku lędźwiowym. Sam ból promieniujący jest czymś powszechnym w przypadku stanu zapalnego w obrębie struktur kręgosłupa. Kiedy konsultacja z neurochirurgiem jest konieczna? Z pewnością powinny niepokoić nas sytuacje, gdy pojawia się znaczne ograniczenie ruchomości nerwu. Jak je rozpoznać? Jeśli mówimy o odcinku lędźwiowym, pacjent nie będzie mógł podnieść do góry wyprostowanej nogi, co wykrywamy wykonując test Laseque’a. Powinniście zwrócić szczególną uwagę na inne objawy neurologiczne, czyli uczucie osłabienie siły mięśniowej w kończynie, szczególnie jeśli pojawia się opadająca stopa lub niedowład dłoni oraz zaburzenia czucia skórnego. Pilnie należy zgłosić się do lekarza, jeśli pojawią się objawy mogące świadczyć o uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego, czyli problemy z mówieniem, wzrokiem, uczucie splątania, czy odrętwienie części ciała.
- Leczenie imunnopresyjne, czyli leczenie stosowane w przypadku osób po przeszczepach narządów, oraz długotrwałe przyjmowanie sterydów. W przypadku takich pacjentów zawsze wykonujemy dodatkową diagnostykę.
- Ograniczenie ruchomości kręgosłupa we wszystkich kierunkach. W przypadku, gdy pojawia się stan zapalny w obrębie dysków lub stawów międzykręgowych zazwyczaj ból jest głównie nasilony w jednym lub kilku kierunkach, nie wszystkich. Zazwyczaj możemy znaleźć kierunek, w którym łatwiej wykonać ruch. Jeśli pacjent nie jest w stanie wykonać najmniejszego ruchu w żadną stronę, jest to objaw niepokojący
