Bóle kręgosłupa

Ból kręgosłupa jest częstą dolegliwością, schorzeniem, które występuje w każdej dekadzie życia. Wiek nie stanowi tu wyraźnej granicy, zatem dolegliwości, o różnym nasileniu pojawiają się wskutek zaistniałego wcześniej urazu, obecności zmian wrodzonych w strukturach kostnych kręgosłupa czy na skutek zmian zwyrodnieniowych/zapalnych pojawiających się na wskutek nieprawidłowej sylwetki podczas chodzenia czy siedzenia.

Bóle kręgosłupa stanowią, pod względem zgłaszanych przez pacjenta dolegliwości, pod względem objawów klinicznych dających wyraz w badaniu przedmiotowym oraz pod względem możliwych do wykonania badań diagnostycznych – obrazowych, bardzo niejednorodną grupę zjawisk chorobowych.

Ten sam ból kręgosłupa może być wynikiem przepukliny jądra miażdżystego, choroby Schouermana, a w następstwie tej choroby wynikiem obecności guzków Schmorla, a także daleko w czasie pojawiający się ból będący powikłaniem urazu kręgosłupa. Z własnego lekarskiego doświadczenia bóle kręgosłupa u jednej z moich pacjentek były wynikiem kompresyjnego złamania trzonu kręgu L1 kręgosłupa i pojawiły się w cztery lata po urazie kręgosłupa (upadek z wysokości). Aż strach pomyśleć co stałoby się gdyby doszło do zastosowania rękoczynów ze strony fizjoterapeutów czy masażystów bez wykonania badań dodatkowych obrazowych.

Pojawia się zatem problem dobrze przeprowadzonego wywiadu z pacjentem i badania przedmiotowego, wsłuchania się w dolegliwości pacjenta i porównanie dynamiki ich narastania w czasie do objawów klinicznych określanych w gabinecie w danej chwili.

Chory zgłaszając się do gabinetu winien odpowiedzieć sobie na następujące pytania:

• kiedy ból wystąpił?
• jakie były okoliczności pojawienia się bólu? (samoistnie, po urazie)
• czy dolegliwościom bólowym towarzyszą inne dolegliwości? (zawroty głowy, bóle głowy, omdlenia, mrowienia w kończynach dolnych i górnych, niedowłady, powłóczenie stopą, problemy z głębokim oddychaniem, mimowolne oddawanie moczu i kału)
• jaka jest dynamika i zmienność dolegliwości bólowych w ciągu doby?(po wysiłku i w spoczynku)

Do naszych zadań należy zatem zebrać wywiad oceniając stan pacjenta i porównać go
wynikiem badań dodatkowych (RTG – radiogram przeglądowy, rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa). Dodatkowo w zależności od wskazań masażysta winien zapoznać się z opinią specjalisty neurochirurga, ortopedy co do dalszego postępowania leczniczego/terapeutycznego.

Ponadto do zadań masażysty należy: zaznajomić chorego z anatomią kręgosłupa i mechaniką funkcjonowania stawów i mięśni kręgosłupa, podać informacje na temat taśmy antygrawitacyjnej i jej roli w organizmie przy ustalaniu postawy pionowej, a także podać krótki plan leczenia i proste metody zmniejszania dolegliwości bólowych.

Postępowanie lecznicze jest wynikiem współpracy zarówno lekarzy specjalistów, fizykoterapeutów w tym masażystów jak i fizjoterapeutów.

Mam tu na myśli:

• leczenie farmakologiczne (paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne (NSLPZ), leki rozluźniające mięśnie, analgetyki opioidowe, kortykosteroidy doustne),
• krótkotrwałe leżenie w łóżku oraz dynamika pod postacią stania i chodzenia w przy tolerancji dolegliwości bólowych z unikaniem siedzenia, skłonów i podnoszenia ciężkich przedmiotów ,
• ćwiczenia fizyczne dostosowane do możliwości chorego w trakcie ustępowania dolegliwości bólowych, tu niezwykle waży wydaje się być kontakt z rehabilitantem,
• manipulacje i nastawiania kręgosłupa wykonane przez fachowców po ocenie stanu zdrowia przez neurochirurgów i po wykonaniu badań obrazowych, nieprawidłowe obchodzenie się z pacjentem może powodować nieodwracalne zmiany i narażać na kalectwo,
• fizykoterapia: stymulacja elektryczna nerwów, ultradźwięki, okłady rozgrzewające, krioterapia czy akupresura i akupunktura.